Z Malty do Rzymu (Dz 28)
„I rzekł do nich: Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię wszelkiemu stworzeniu! Kto uwierzy i przyjmie chrzest, będzie zbawiony; a kto nie uwierzy, będzie potępiony. Tym zaś, którzy uwierzą, te znaki towarzyszyć będą: w imię moje złe duchy będą wyrzucać, nowymi językami mówić będą; węże brać będą do rąk, i jeśliby co zatrutego wypili, nie będzie im szkodzić. Na chorych ręce kłaść będą, i ci odzyskają zdrowie” (Mk 16,15-18) – w takich słowach Jezus zapowiada nadprzyrodzone znaki, które miały ...
Ku Rzymowi (Dz 26-27)
Korzystając z prawa obywatela rzymskiego, jakim było odwołanie się do cezara podczas procesu sądowego, Paweł wyrusza ku Rzymowi. Najpierw wygłasza mowę obronną przed królem Agryppą, po raz kolejny dając świadectwo spotkania z Chrystusem pod bramami Damaszku. Podczas podróży morskiej okręt, na pokładzie którego Paweł jest przewożony, dostaje się w sam środek burzy. Pomimo tego, że się rozbija, wszyscy podróżni zostają cudownie ocaleni. Listen to Dzieje Apostolskie 26-27 – #ks. Mariusz Rosik byOrygenes+ on hearthis.at
Paweł odwołuje się do Cezara (Dz 25)
W uroczystej mowie przed trybunałem Festusa Paweł odwołuje się do Cezara. Warto przy tym postawić sobie pytanie, czy Paweł był retorem? W odpowiedzi na pytanie, na ile świadomie Paweł stosował elementy retoryki greckiej czy hebrajskiej, pomóc może rozstrzygnięcie kwestii wykształcenia apostoła. Niektóry sądzą, że Paweł był wykształconym retorem, inni zaprzeczają takiej możliwości. Eugeniusz Dąbrowski pisał: „Jego mowy i pisma późniejsze stoją na takim poziomie myśli ówczesnej, wykazują tyle kontaktu z kulturą helleńską znaną naówczas, że jest wprost nie do pomyślenia, aby ...
Podróż Pawła do Cezarei (Dz 24)
Paweł zostaje przewieziony z Jerozolimy do więzienia w Cezarei Nadmorskiej. W 25 roku przed Chr. Herod Wielki rozpoczął budowę portu przy Morzu Śródziemnym w mieście należącym niegdyś do Fenicjan. Nadał mu imię na cześć Cezara Augusta: Cezarea Nadmorska. Było to przedsięwzięcie niecodzienne. Król postanowił wybudować port nie w zatoce, lecz przy prostej linii brzegowej. Z tego powodu konieczne stało się postawienie falochronów, do budowy których używano tufu wulkanicznego przywożonego aż z Wezuwiusza. Pył wraz z kamieniami wkładano w drewniane skrzynki, a ...
Paweł przed Sanhedrynem (Dz 23)
Paweł jako faryzeusz staje przed Sanhedrynem. Jego oponentami są saduceusze, którzy odrzucają wiarę w zmartwychwstanie. Odrzucając wiarę w nieśmiertelność dusz, negują nie tylko zmartwychwstanie, ale i sąd ostateczny. Nie przyjmują innych pism Biblii Hebrajskiej (czyli Starego Testamentu) poza Pięcioksięgiem. Odrzucają również całkowicie tradycję ustną. Z tego właśnie powodu Flawiusz kieruje przeciw nim ostrze swej krytyki: „Teraz pragnę wyjaśnić tylko, że faryzeusze przekazali ludowi pewne przepisy zaczerpnięte z tradycji przodków, które nie zostały zapisane w Prawach Mojżeszowych i z tego powodu odrzucają ...
Paweł do Żydów (Dz 22)
O wydarzeniu pod bramami Damaszku – mistycznej wizji, jakiej doświadczył Szaweł – mówią trzy narracje Dziejów Apostolskich. Opis w Dz 9,1-31 jest najobszerniejszy. Bardziej zwięzłe są relacje zawarte w Pawłowych mowach; pierwsza z nich skierowana jest do Żydów zgromadzonych w świątyni (Dz 22,3-21), druga zaś wygłoszona została wobec króla Agrypy II, jego siostry Berenike, prefekta Festusa i innych oficjeli obecnych w Cezarei (Dz 26,2-23). Pomimo tego, że w swym zasadniczym przesłaniu narracje zgadzają się ze sobą, egzegeci zmagają się z ...
Dzień Pański w Troadzie (Dz 20-21)
Początkowo wyznawcy Chrystusa wywodzący się z judaizmu czcili szabat oraz niedzielę jako dzień zmartwychwstania i chrystofanii po ośmiu dniach od zmartwychwstania (właśnie ten fakt leży u początków świętowania niedzieli). Już w czasach Nowego Przymierza kyriake hemera zaczęła zastępować żydowski szabat. Chrześcijanie w Troadzie zwykli gromadzić się na łamaniu chleba właśnie w niedzielę (Dz 20,7) i w tym też dniu Paweł nakazywał zbieranie jałmużny (1Kor 16,2). Dla Ignacego z Antiochii, który zmarł ok. 110 roku, świętowane niedzieli było już wyraźnym znakiem ...
Paweł w Efezie (Dz 19)
Dzieje Apostolskie zawierają przynajmniej dwa epizody związane z uczniami Jana Chrzciciela. Pierwszy dotyczy spotkania Pryscylli i jej męża Akwili, Żydów wysiedlonych przez Klaudiusza z Rzymu, z Apollosem, również Żydem, pochodzącym z Aleksandrii. Autor Dziejów stwierdza o Apollosie: „Znał on już drogę Pańską, przemawiał z wielkim zapałem i nauczał dokładnie tego, co dotyczyło Jezusa, znając tylko chrzest Janowy” (Dz 18,25). Chrześcijańscy małżonkowie wyłożyli mu naukę o Jezusie i wysłali do Achai, zaopatrzywszy wcześniej w list polecający tamtejszej gminie przyjąć go życzliwie. ...
Paweł w Koryncie (Dz 18)
Łukasz ewangelista wspomina w Dziejach Apostolskich o tym, że Paweł przez półtora roku oddawał się wyłączenie nauczaniu w gminie korynckiej. Początkowo, zamieszkując z Pryscyllą i Akwilą, cały tydzień trudnił się pracą rzemieślniczą, by w ten sposób zapewnić sobie utrzymanie; w szabat natomiast udawał się do synagogi i tam głosił dobrą nowinę o zbawieniu. Sytuacja uległa radykalnej zmianie, gdy do Koryntu przybyli dwaj współpracownicy Pawła, Sylas i Tymoteusz. „Kiedy Sylas i Tymoteusz przyszli z Macedonii, Paweł oddał się wyłącznie nauczaniu, i ...
Paweł w Tesalonikach (Dz 17)
Paweł głosił Chrystusa w Tesalonikach przez trzy szabaty, a następnie wrogo nastawieni Żydzi wznieśli tumult i tłumnie zgromadzili się w mieście, formując manifestację przeciw ewangelizatorom (Dz 17,1-9). Nie mogąc jednak prawnie o nic Pawła oskarżyć (tym bardziej, że go nie odnaleźli), musieli rozejść się do domów. Mając takie doświadczenia, Paweł kierował okazyjny (nie doktrynalny) list do mieszkańców Tesalonik, w którym w dosłownym tłumaczeniu zauważył: „Wy bowiem naśladowcami staliście się, bracia, zgromadzeń Boga, będących w Judei w Chrystusie Jezusie, bo te ...
Paweł wkracza do Europy (Dz 16)
Paweł ma widzenie Macedończyka, który prosi go, by przybył i pomógł mieszkańcom jego krainy. Posłuszny widzeniu apostoł przeprawia się do Filippi i w ten sposób dobra nowina dociera do Europy. Znamiennym jest fakt, że pierwszym wyznawcą Chrystusa w Europie jest kobieta, Lidia, która zajmowała się sprzedażą purpury. Rozchodzące się drogi judaizmu i chrześcijaństwa usankcjonowały odmienny status kobiet w obydwu religiach. Listen to Dzieje Apostolskie 16a – #ks. Mariusz Rosik byOrygenes+ on hearthis.at Listen to Dzieje Apostolskie 16b – #ks. ...
Pierwszy sobór Kościoła (Dz 15)
Prawdopodobnie w roku 49 (lub 51), a więc w czasie, gdy Klaudiusz wypędził Żydów z Rzymu, w Jerozolimie dochodzi do zgromadzenia apostołów, zwanego Soborem Jerozolimskim lub Soborem Apostolskim. O całym przedsięwzięciu opowiada Łukasz (Dz 15,4-29), który wskazuje na powód zgromadzenia apostołów i starszych: jest nim spór wszczęty w Antiochii przez nieznanych z imienia Judejczyków, dotyczący statusu nawróconych na chrześcijaństwo pogan. Opisując to historyczne wydarzenie Łukasz „chce podkreślić jego rangę i ponadczasowe znaczenie. Autor podaje tu model rozwiązywania wszelkich wewnątrzkościelnych konfliktów ...
Paweł w Ikonium (Dz 14)
Schemat działania Pawła podczas jego podróży misyjnych wydaje się powtarzać. Przychodząc do kolejnych miast, apostoł zaczyna głoszenie dobrej nowiny w środowisku diaspory. Udaje się najpierw do synagogi, gdzie zaledwie niewielu Żydów przyjmuje wiarę. Następnie kieruje się ku poganom i zakłada pierwszą gminę w mieście. Jej trzon stanowią wyznawcy Chrystusa wywodzący się z pogaństwa. Tak było na przykład w Ikonium. Listen to Dzieje Apostolskie 14 – #ks. Mariusz Rosik byOrygenes+ on hearthis.at
Pawła i Barnaby podróż na Cypr (Dz 13)
Podczas publicznie sprawowanych postów i modlitw Paweł i Barnaba decydują się wyruszyć w drogę z misją głoszenia dobrej nowiny. Pierwsza podróż misyjna Pawła rozpoczyna się od wyprawy na Cypr. W cypryjskiej Salaminie urodził się Barnaba, towarzysz apostoła. Wraz z nim przybył do ojczyzny około 45 roku. Paweł przywiódł do wiary w Chrystusa gubernatora wyspy, Sergiusza Pawła. Listen to Dzieje Apostolskie 13 – #ks. Mariusz Rosik byOrygenes+ on hearthis.at
Wrogość narasta (Dz 12)
Wrogość pomiędzy wyznawcami Chrystusa a Żydami, którzy Jezusa nie przyjęli narastała do tego stopnia, że w 62 roku został stracony św. Jakub, przywódca Kościoła jerozolimskiego. Jakub nie nawoływał wcale do odrzucenia judaizmu, zachęca natomiast, by chrześcijanie porzucili „bezmiar zła” (Jk 1,21), „pychę” (Jk 4,10) i „kłótnie” (Jk 5,9). Pomimo takiego nauczania, według tradycji został strącony ze skały w Dolinie Cedronu lub zrzucony z balkonu (albo dachu świątyni), a następnie ukamienowany. Męczeństwo Jakuba przypada na czas przejściowego wakatu na stanowisku prokuratora, ...
Poganie wstępują do Kościoła (Dz 11)
W Cezarei Nadmorskiej Piotr zatrzymał się w domu rzymskiego setnika Korneliusza. Gdy na Boży rozkaz Korneliusz wysłał posłów do Jafy z zaproszeniem skierowanym do Piotra, był świadom, że apostoł złamać będzie musiał jedno z swoich silnych przekonań, zalegalizowanych wymogami prawa judaizmu, a mianowicie, że Żydom nie wolno przekraczać progu domu poganina. Piotr, słuchając opowiadania Korneliusza o tym, że objawił mu się anioł Pański, dochodzi do coraz głębszego zrozumienia swej własnej wizji. Zdaje sobie sprawę, że to nie przynależność do jakiegokolwiek ...
W domu Korneliusza (Dz 10)
Tak zwana Mała Pięćdziesiątnica tajemniczą nicią wiąże ze sobą dwa nadmorskie miasta Palestyny – Jafę i Cezareę, oraz dwie postaci – Piotra i Korneliusza. W Jafie po wydarzeniach paschalnych zamieszkał Piotr. To właśnie tu, gdy modlił się na tarasie swojego domu, otrzymał wizje, której przesłania do końca nie rozumiał (Dz 10,9-16). Cezarea, którą od Jafy dzieliła odległość około półtora dnia drogi, jeszcze kilkadziesiąt lat temu była porzuconą fenicką osadą rybacką, zwaną Wieżą Stratona. Szaleńcze pomysły architektoniczne Heroda przemieniły tę przystań ...
Przy bramach Damaszku (Dz 9)
Miłośników dzieł sztuki Michelangelo Merisi, zwanego Caravaggiem, zasmucić może fakt, że jedno z najwybitniejszych dzieł mistrza światła i cienia niewiele ma wspólnego z realiami historycznymi Palestyny czasów Jezusa. Centralną postacią malowidła niezbyt fortunnie zatytułowanego Nawrócenie świętego Pawła, które podziwiać można w rzymskim kościele Santa Maria del Popolo, jest koń. To z niego spaść miał pod bramami Damaszku przyszły apostoł narodów. Kłopot w tym, że Żydzi na koniach nie jeździli. Siodłali je na tamtejszych terenach co najwyżej żołnierze rzymscy. Co prawda ...
Początek misji poza Judeą (Dz 8)
Tuż przed swoim wstąpieniem do niebios Jezus zapowiadał apostołom, że w mocy Ducha Świętego będą głosić dobrą nowinę o zbawieniu najpierw w Jerozolimie i okalającej ją Judei, a następnie w leżącej nieco na północ Samarii (Dz 1,8). Pionierem tej misji stał się Filip, który czynił wiele znaków potwierdzających naukę o Chrystusie. Samarytanie, podobnie jak Żydzi, szczycili się, że są spadkobiercami religii Mojżesza. Mieli swój Pięcioksiąg i swoją świątynię, którą wybudowali na górze Garizim. Kością niezgody pomiędzy Samarytanami a wyznawcami judaizmu ...
Jak przebaczać? (Dz 7)
Jezus nieco inaczej naucza o przebaczeniu wobec braci (to znaczy wobec Jego uczniów), a inaczej o przebaczeniu niechrześcijanom. Gdy naucza o wzajemnych relacjach w Kościele (w mowach skierowanych do uczniów), przebaczenie łączy z głębokim wyjaśnieniem konfliktu i znalezieniem wspólnego rozwiązania kwestii spornych. Przebaczenie niechrześcijanom natomiast jest całkowitym darowaniem wyrządzonej krzywdy złączonym z głoszeniem ewangelii i wytrwałą modlitwą za prześladowców. Szczepan nie szuka odwetu, lecz modli się o przebaczenie tym, którzy go uśmiercają. Modlitwa ta jest jednocześnie ogłoszeniem ewangelii o Bogu, który ...
Wdowy i diakoni (Dz 6)
Problem zaniedbywania w rozdzielaniu jałmużny wdów helleńskich był jednym z pierwszych, z jakim borykał się Kościół jerozolimski. Rozwiązano go w modlitwie i postawie pojednawczej, wyjaśniając całą sporną kwestię. Takiego własnie wyjaśniania złączonego z aktem przebaczenia domagał się Jezus, gdy mówił o wzajemnych relacjach między wierzącymi. Listen to Dzieje Apostolskie 06a – #ks. Mariusz Rosik byOrygenes+ on hearthis.at Listen to Dzieje Apostolskie 06b – #ks. Mariusz Rosik byOrygenes+ on hearthis.at Polub stronę na Facebook
Konfrontacja mocy (Dz 5)
Grzechem Ananiasza i Safirybylo kłamstwo. Małżonkowie jedno po drugim stają przed Piotrem, którego wypełniał Duch Święty (Dz 4,31). Jednak ich sercem „zawładnął szatan” (Dz 5,3), który jest przecież „ojcem kłamstwa” (J 8,44). Wyobraźmy sobie tę scenę plastycznie. Piotr jest pełen Ducha Bożego, a stają przed nim najpierw mężczyzna, potem kobieta pozostający pod wpływem złego ducha. Niekoniecznie chodzi o opętanie; wpływ złego nie musiał być aż tak silny. Nietrudno przypuścić, co by się stało, gdyby małżonkowie ukorzyli się przed Bogiem, ze ...
Modlitwa wśród prześladowań (Dz 4)
Opowiadanie o modlitwie pierwszych wierzących gminy jerozolimskiej o odwagę w głoszeniu słowa Bożego (Dz 4,23-31) ukazuje uczniów Jezusa jako kontynuatorów Jego dzieła. W trudnych czasach prześladowań, których ostrze skierowane było przeciw rodzącemu się Kościołowi, wierzący gromadzili się na modlitwie, której owocem było napełnienie Duchem Świętym i otrzymanie mocy do kontynuowania misji ewangelizacyjnej. Pomoc otrzymana od Ojca przez Chrystusa poświadczona zostaje „znakami i cudami” (Dz 4,30), potwierdzającymi prawdziwość głoszonego orędzia. Listen to Dzieje Apostolskie 04a – #ks. Mariusz Rosik byOrygenes+ on ...
Co się zdarzyło przy bramie (Dz 3)
„Czas świątyni przeminął. Pojawia się nowy kult, w świątyni zbudowanej nie przez ludzi. Świątynią tą jest Jego Ciało – Zmartwychwstały, który gromadzi narody i jednoczy w sakramencie swego Ciała i Krwi. On sam jest nową świątynią ludzkości. Ukrzyżowanie Jezusa jest jednocześnie zburzeniem starej świątyni. Wraz z Jego zmartwychwstaniem rozpoczyna się nowy sposób oddawania czci Bogu” – pisze Josef Ratzinger w Jezusie z Nazaretu. Chrześcijanie szybko zdali sobie sprawę, że ofiara Jezusa na krzyżu zastąpiła wszystkie ofiary Starego Prawa. Na tym tle nigdy ...
Duch zstępuje (Dz 2)
Wyniki badań archeologicznych, a także analiza źródeł literackich dotyczących topografii Jerozolimy, z dużym prawdopodobieństwem umieszczają wieczernik na piętrze budynku, w którym znajduje się czczony przez Żydów grób króla Dawida. Odczytane w tym kontekście słowa Piotra wygłoszone w dniu Pięćdziesiątnicy w sali na górze nabierają niezwykle konkretnego znaczenia: Dawid mówił o Nim: … i nie pozwolisz świętemu swojemu ulec skażeniu…. Bracia, wolno powiedzieć do was otwarcie, że patriarcha Dawid umarł i został pogrzebany, a jego grób aż do dziś znajduje się pomiędzy ...
Uniesiony na obłoki (Dz 1)
Rozpoczęliśmy Okres Wielkanocny, więc czas na solidną lekturę Dziejów Apostolskich. Bardzo serdecznie zapraszam od dziś w każdy wtorek przez najbliższe dwadzieścia kilka tygodni do refleksji nad poszczególnymi rozdziałami drugiego po Ewangelii dzieła Łukasza. Rozmowy prowadzone przez Adriannę Sierocińską nagrane zostały w studio radia „Rodzina” we Wrocławiu. Mam nadzieję, że pozwolą one Słuchaczom głębiej spojrzeć na pierwsze dziesięciolecia istnienia rodzącego się Kościoła. Dostrzeżemy nie tylko ludzkie zmagania o rozprzestrzenianie się dobrej nowiny, ale przede wszystkim boskie interwencje w osobistą historię tych, ...