Pomoce w studium Biblii
Wypowiedź ks. prof. dr. hab. Mariusza Rosika na temat „Komentarza tematycznego do Nowego Testamentu” oraz „Leksykonu biblijnego” nagrana podczas 56. Sympozjum Biblistów Polskich w Łomży Komentarz tematyczny do Nowego Testamentu to monumentalne dzieło, które obejmuje trzy tomy. Pierwszy poświęcony jest Ewangeliom i nosi tytuł Słownik nauczania Jezusa oraz tematów czterech Ewangelii. Drugi obejmuje treściowo listy Pawłowe i wydany został po tytułem Słownik teologii świętego Pawła. Trzeci wreszcie – Słownik późnych ksiąg Nowego Testamentu i pism Ojców Apostolskich – dotyczy niemal wszystkich pozostałych ksiąg ...
Sakrament zaplanowany i zapowiedziany
fot. archiwum. M. Rosik Przewodnik Katolicki 19/2022
Prosto z Kany
Maryja sama szuka takich, którzy by do Niej pobożnie i z uszanowaniem przystępowali: tych bowiem miłuje, tych karmi i zasila, tych za dzieci przyjmuje. Bonawentura Aby z Emil Botta Street w Jerozolimie dostać się na Mount Scopus, gdzie stoi dostojny Uniwersytet Hebrajski, należy najpierw przespacerować się do Bramy Damasceńskiej. Wędrówka zabiera około kwadransa. Tam na przystanku należy wsiąść do szeruta, kilkuosobowego busa, i czekać aż auto napełni się pasażerami. Gdy bus jest gotowy do drogi, wyrusza na Mount Scopus zatrzymując ...
Dawne dzieje. Telewizyjny Uniwersytet Biblijny
Od kilkunastu lat na antenie TV Trwam polscy bibliści prezentują wykłady w ramach Telewizyjnego Uniwersytetu Biblijnego. Program powstał jako jedna z inicjatyw Dzieła Biblijnego im. Jana Pawła II, powołanego w 2006 roku przez Konferencję Episkopatu Polski. Poniżej kilka audycji – niektóre w wersji video, inne w wersji audio. To naprawdę dawne dzieje! Cudowne spotkania z Jezusem Jak rozumieć natchnienie biblijne? Jak czytać Pismo święte? Dlaczego w Starym Testamencie jest tyle przemocy? Dlaczego Syn Człowieczy musiał cierpieć i umrzeć? Dlaczego mamy ...
Żyje we mnie Chrystus
Kilka dni temu trafił mi w ręce interesujący przekład dwóch listów Pawłowych: do Galacjan (Galatów) i Efezjan. To część większego projektu o nazwie „Biblia Mocy”. Przekład określono jako „apostolsko-proroczy”, a jego wydawcą jest Kościół Chrześcijan Pełnej Ewangelii „Obóz Boży”. Jak dowiadujemy się z pierwszych zdań wstępu, w Autorach przekładu od lat narastał „święty gniew” (s. 3) z powodu ukazujących się dotychczas tłumaczeń Biblii. A ponieważ od trzydziestu lat param się tłumaczeniem Biblii, uwaga wydała mi się intrygująca. Z entuzjazmem więc ...
Wieża z kości słoniowej
fot. Mo. Rosik Co ma wspólnego Maryja z wieżą z kości słoniowej? Poznaj historię wezwania z Litanii Loretańskiej: „Wieżo z kości słoniowej, módl się za nami!”.
Bunt Żydów przed Piłatem
fot. archiwum: M. Rosik Prefekt Judei Poncjusz Piłat rezydował przez pewien czas w Cezarei Nadmorskiej, mieście założonym przez Heroda Wielkiego. Co się tam wydarzyło?
Kim jest człowiek, że o nim pamiętasz? (Ps 8)
Na ulicach Copacabana, Boliwia (fot. M. Rosik) Psalm 8 stanowi mądrościowy hymn będący pochwałą Stwórcy, wrażający admirację dla Niego i jednocześnie ukazujący wyjątkową pozycję człowieka w całym dziele stworzenia. Ideowo psalmista buduje utwór na zasadzie „trójkąta”, którego bokami są Bóg, człowiek i stworzenie. Głównym protagonistą jest Bóg, człowiek jest miarą ukazaną w odniesieniu do Boga i do pozostałego stworzenia. Autor zatrzymuje myśl czytelnika czy recytatora psalmu nie tyle na doskonałości i wspaniałości stworzonego przez Boga wszechświata, ile raczej na potędze ...
Szczęśliwy, kto roztrzaska o skałę twoje małe dzieci!
Rozbijając dzieci o skałę Pomysłowość psalmisty co do źródeł szczęścia przewyższa o głowę scenariusze dzisiejszych horrorów. Obraz roztrzaskujących się o twarde skały dziecięcych główek jest nawet bardziej wymowny niż potępiana przez twórców demokracji praktyka pozostawiania schorowanych niemowląt na wzgórzach Tajgetos. W końcu mieszkańcy Sparty porzucali dzieci na pastwę dzikich zwierząt i niepogody, ale nie lubowali się w widoku rozbryzgującej się krwi. Tymczasem dla psalmisty taki widok jest źródłem upojnego szczęścia: „Córka Babilonu jest niszczycielką. Szczęśliwy ten, co ci odpłaci za ...
Szczęście
fot. M. Rosik „Bracia, ja nie sądzę o sobie samym, że już zdobyłem, ale to jedno czynię: zapominając o tym, co za mną, a wytężając siły ku temu, co przede mną, pędzę ku wyznaczonej mi mecie” – pisał Paweł do Filipian. źródło: Żywe Słowo, Wydawnictwo eSPe
Mojżesz i Eliasz przy przemienieniu
Wypowiedź dla Tygodnika „Niedziela” (08.03.2020) Uważny czytelnik sceny przemienienia Jezusa bez wysiłku odnajdzie w niej wiele elementów łączących ją z wyjściem Izraelitów z Egiptu i ich czterdziestoletnią wędrówką przez pustynię. Po pierwsze, jest góra, a w mentalności Izraelitów symbol góry niemal zawsze przywodził na myśl Synaj, gdzie naród wybrany otrzymał Dekalog. Po drugie postać Jezusa jaśnieje ogromnym światłem, podobnie jak twarz Mojżesza, który schodził z Synaju po spotkaniu z Bogiem. Po trzecie jest obłok, jak ten, który prowadził orszak Izraelitów ...
Dwa rozmnożenia chleba?
fot. M. Rosik Dlaczego dwa rozmnożenia chleba? Ewangeliści aż sześć razy relacjonują to wydarzenie, ale relacje te dotyczą zapewne dwóch epizodów z życia Jezusa i Jego uczniów.
Patrzmy na Jezusa
fot. M. Rosik Jan Paweł II zachęcał wiernych do „kontemplacji Oblicza Chrystusa”. Co to oznacza w praktyce?
Monety Jezusa
Jakimi monetami posługiwał się Jezus? Czy rzymska waluta była powszechna w Palestynie I wieku? Czy wolno było płacić podatek świątynny monetami z wizerunkiem cesarza?
Psalm 110
Psalm 110 1 Dawidowy. Psalm. Wyrocznia Boga dla Pana mego: «Siądź po mojej prawicy, aż Twych wrogów położę jako podnóżek pod Twoje stopy». 2 Twoje potężne berło niech Pan rozciągnie z Syjonu: «Panuj wśród swych nieprzyjaciół! 3 Przy Tobie panowanie w dniu Twej potęgi, w świętych szatach [będziesz]. Z łona jutrzenki jak rosę Cię zrodziłem». 4 Pan przysiągł i żal Mu nie będzie: «Tyś Kapłanem na wieki na wzór Melchizedeka». Pan po Twojej prawicy zetrze królów w dniu swego gniewu. 6 Będzie sądził narody, wzniesie ...
Pokój daję wam
fot. M. Rosik Żydzi pozdrawiają się na co dzień zawołaniem „Szalom!”. Co rozumieją pod tym terminem? Jak należy rozumieć biblijną ideę pokoju? Polub stronę na Facebook
Tischendorf szuka Biblii
fot. M. Rosik „Pośrodku dużej sali zauważyłem duży i szeroki kosz pełen starych pergaminów, które były przeznaczone na podpałkę…”
Pocieszycielka migrantów
Grota Mleczna, Betlejem (fot. M. Rosik) Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów poinformowała dziś, że Papież Franciszek postanowił wprowadzić do Litanii Loretańskiej ku czci Najświętszej Maryi Panny nowe wezwania. Jedno z nich brzmi „Pocieszycielko migrantów”. Czy są ku temu podstawy biblijne? Oczywiście. Zapraszam do refleksji! *** Egipcjanie zwykli mawiać: „Każdy boi się czasu, ale czas boi się piramid”. Kiedy Europejczyk o chrześcijańskim rodowodzie odwiedza Egipt, myśli oczywiście o czasach, kiedy żyli w tym kraju Abraham, Jakub i Mojżesz. Przypomina ...
Matka Mistycznego Chrystusa
Ku chwale więc Najświętszej Maryi Panny oraz ku naszej radości ogłaszamy Najświętszą Maryję Matką Kościoła, czyli całego ludu chrześcijańskiego, zarówno wiernych, jak pasterzy, którzy wszyscy zwą Ją swą Matką. Paweł VI Odwiedziny przy grobie Racheli niedaleko Betlejem są dla mnie zawsze ogromnym przeżyciem. Jako przewodnik oprowadzający pielgrzymów po Ziemi Świętej mam okazję być tam kilka razy w roku. Zazwyczaj wizyta odbywa się wieczorem, już po zapadnięciu zmroku. Cała grupa jest już w hotelu, gdy w gronie zaledwie dwóch, trzech osób ...
Czemu Arka Przymierza?
fot. M. Rosik W Litanii Loretańskiej nazywamy Maryję arką przymierza. Dlaczego taki tytuł? Jakie jest jego znaczenie? I co Maryja ma wspólnego ze starotestamentalną arką? Polub stronę na Facebook
Prawo odwetu i miłość nieprzyjaciół
Wypowiedź dla Tygodnika „Niedziela” Biblijne sformułowanie „oko za oko, ząb za ząb” to jedna z form starożytnego prawa odwetu. Czy jednak jest tylko biblijne? Okazuje się, że nie. Na długo zanim powstał Pięcioksiąg, zostało ono zapisane w Kodeksie Hammurabiego: „Jeśli obywatel oko obywatelowi wybił, oko wybiją mu. […] Jeśli obywatel ząb obywatelowi równemu sobie wybił, ząb wybiją mu”. Hammurabi był szóstym z kolei władcą dynastii panującej w Babilonie w latach około 1894 do 1595 przed Chr. Potomek półkoczowniczych plemion ze ...
CZY MOŻNA NIE WIERZYĆ Z RADOŚCI?
Tekst ilustrowany zdjęciami z Lalibeli w Etiopii, miasta podziemnych kościołów (fot. M. Rosik) Łukaszowy opis chrystofanii w wieczerniku (Łk 24,36-49) pozwala na wydobycie z tekstu informacji o darach, które Zmartwychwstały przekazuje swoim uczniom. Spojrzenie na tekst pod tym kątem nie jest oczywiście jedynym możliwym, jednak wydaje się, że właśnie Łukaszowa relacja pozwala na pewną systematyzację materiału w tym aspekcie. Zmartwychwstały spotyka się z uczniami, by uczynić ich świadkami. Uczeń staje się świadkiem, gdy przyjmuje od Pana to wszystko, co czyni ...
Charyzmat proroctwa (1Kor 14). Ks. Przemysław Przyślak
Szczególne przebudzenie charyzmatyczne, którego jesteśmy świadkami w XXI wieku przyniosło ze sobą rozpalenie na nowo charyzmatów, o których od dawna myśleliśmy, że zanikły, albo że są właściwe tylko mistykom, bądź wybranym jednostkom. Szczególnymi charyzmatami, które budzą chyba najwięcej emocji są glosolalia i proroctwo. Obydwa dary są szczególnymi przejawami działania Bożej mocy, jednak proroctwo wydaje się być bardziej kontrowersyjne, gdyż już sama nazwa „prorok” bywa w dzisiejszej kulturze masowej kojarzona z wieszczami takimi jak Nostradamus, czy z telewizyjnymi wróżkami. Współcześni „prorocy” ...
Zmartwychwstanie w Biblii
Wypowiedź dla Tygodnika „Niedziela” Już pierwsze rozdziały Księgi Rodzaju mówią o nieśmiertelności, nie zrealizowanej z powodu nieposłuszeństwa Bogu. Nieśmiertelność, podobnie jak wolność od cierpień czy wewnętrzna harmonia była jednym z darów ofiarowanych przez Stwórcę człowiekowi. Dary te utracone zostały z powodu upadku pierwszych rodziców, a ich utratę Biblia ukazuje w obrazie opuszczenia raju (Rdz 3,24). Teologowie dyskutują, czy nieśmiertelność należy rozumieć tylko w sensie duchowym (jako trwanie ducha człowieka przy Bogu), czy także fizycznym. Tradycyjna nauka terminem „nieśmiertelność” obejmuje także ...
Obmycie w sadzawce Siloe
Wypowiedź dla Tygodnika „Niedziela” (www.niedziela.pl) Polub stronę na Facebook
Lśniąco białe
Fenomen istnienia gór we wszystkich niemal religiach budził różne koncepcje i idee kultyczne. Według dawnych wierzeń, nie tylko greckich, góry zamieszkiwane były przez duchy. Świat górny utożsamiano z niebem, światłem, dobrem, oświeceniem. W niektórych wierzeniach rozpowszechniła się nawet idea pierwotnej góry, od której początek bierze cały świat. Szczyty gór uznawane były przez starożytnych Greków za siedzibę bóstw. W II Niedzielę Wielkiego Postu Kościół wyprowadza nas na Górę Przemienienia. Tabor wypiętrza się na wysokość niemal sześciuset metrów w Dolnej Galilei, we ...
Mojżesz z Eliaszem
Polub stronę na Facebook Opublikowano na www.niedziela.pl
Oko za oko a miłość nieprzyjaciół
Christ Church, Jerozolima (fot. M. Rosik) Wypowiedź dla Tygodnika „Niedziela” Polub stronę na Facebook
Szatan zbuntowany i nawrócony – czyli słów kilka o apokatastazie
Wielu ludzi uważających się za chrześcijan nurtuje problem pogodzenia wszechogarniającej miłości Boga i Jego miłosierdzia z istnieniem piekła. Stąd rodzą się pytania: „Jak można pogodzić istnienie piekła z nauką o miłosierdziu Bożym? Czy piekło nie jest zaprzeczeniem prawdy, że Bóg w Chrystusie zbawił wszystkich ludzi? Czy stworzenie istot, których losem ma być piekło, nie jest zaprzeczeniem celowości ich stworzenia?”[1]. Skąd się wzięło piekło Piekło to stan, w którym osoba (człowieka lub złego ducha) na zawsze pozostaje oddzielona od Boga. Według ...
Królestwo niebieskie
Wypowiedź dla Tygodnika „Niedziela” (26.01.2020) Idea królestwa Bożego zakotwiczona jest w Starym Testamencie. Od czasów ustanowienia monarchii w narodzie wybranym (Xi wiek przed Chr.) Izraelici widzieli w ziemskim królu przedstawiciela samego Boga, który jest Królem ich teokratycznego państwa i całego świata. Z biegiem czasu idea panowania Boga nad światem nabrała rysów eschatologicznych. Choć Bóg już jest Królem nad całym światem, to jednak ostateczny kształt Jego królestwa ukaże się przy końcu czasów, kiedy pokonane zostanie wszelkie zło. Oczekiwanie to wiązało się ...
Światło
Wypowiedź dla Tygodnika „Niedziela” (9.02.2020) Oprócz swego naturalnego znaczenia, światło pojawia się na kartach Pisma Świętego w znaczeniu symbolicznym. Zazwyczaj przedstawiane jest jako wskazujące na dobro, ciemność zaś jest domeną zła. Światło jest pierwszym stworzonym przez Boga dziełem. W symetrycznym szeregu, według którego osiem stworzonych przez Boga dzieł tworzy cztery pary nawzajem sobie przyporządkowane, pojawienie się światła pierwszego dnia odpowiada stworzeniu słońca, księżyca i gwiazd – piątego dzieła. Tradycja ta obecna jest także w Księdze Izajasza: „Ja tworzę światło i ...
Tylko dla zapaleńców! Cytata Ewangelii
Sławomir Snela, absolwent Podyplomowych Studiów Biblijnych przy Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu, podjął się dzieła niezwykle żmudnego, by nie powiedzieć – karkołomnego. Przygotował zestawienie pełnego tekstu wszystkich Ewangelii (w języku polskim i greckim) i ułożył perykopy – jeśli było to możliwe – w porządku chronologicznym. Praca liczy niemal 1000 stron! Komparatywna cytata Ewangelii to jednokrotne zacytowanie wszystkich wersetów czterech Ewangelii, w takim logicznym porządku, który umożliwi porównanie sposobu opisu treści ewangelicznych pomiędzy czterema Ewangeliami. W niniejszej pracy, jako logiczny porządek ...
Kiedy zakończyła się Ostatnia Wieczerza? Polemizując z tezą S. ...
Na polskim rynku wydawniczym ukazała się niedawno kolejna pozycja Scotta Hahna, zatytułowana Czwarty kielich. Odkrywanie tajemnicy Ostatniej Wieczerzy i krzyża[1]. Książka jest próbą odpowiedzi na pytanie, dlaczego Jezus podczas Ostatniej Wieczerzy przerwał rytuał i nie podał uczniom ostatniego kielicha wina. Jak należy rozumieć Jezusowe wyznanie: „Zaprawdę, powiadam wam: Odtąd nie będę już pił [napoju] z owocu winnego krzewu aż do owego dnia, kiedy pić będę go nowy w królestwie Bożym” (Mk 14,25)? Dlaczego podczas Ostatniej Wieczerzy Jezus stwierdza, że nie ...
Biblijna litania do Najświętszego Imienia Miriam
Zamieszczamy litanię do prywatnego odmawiania LITANIA DO NAJŚWIĘTSZEGO IMIENIA MIRIAM Kyrie, elejson! Chryste elejson, Kyrie elejson! Chryste, usłysz nas! Chryste, wysłuchaj nas! Ojcze z nieba, Boże, zmiłuj się nad nami. Synu, Odkupicielu świata, Boże, zmiłuj się nad nami. Duchu Święty, Boże, zmiłuj się nad nami. Miriam, Dziewczyno z Nazaretu, módl się za nami, Miriam, Oblubienico Józefa cieśli, módl się za nami, Miriam z rodowodu Zbawiciela, módl się za nami, Miriam, łaską wypełniona, módl się za nami, Miriam, przez łaskę odnaleziona, ...
Kultu świętych nie ma w Biblii?
Przed nami Uroczystość Wszystkich Świętych. Właściwie już się zaczęła, bo jesteśmy po pierwszych nieszporach. Czy kult świętych w ogóle ma jakieś biblijne podstawy? Okazuje się, że owszem. Ponieważ jednak nie jest naszym celem przedstawianie dogłębnego teologicznego traktatu na temat kultu świętych, zasygnalizujmy jedynie w ogromnym skrócie kilka biblijnych fragmentów, które stoją u podstaw katolickiego nauczania o kulcie należnym świętym. Rozpocznijmy od podstaw kultu maryjnego, by następnie wskazać szerszą perspektywę, dotyczącą innych świętych. (1) W przepięknym hymnie uwielbienia Boga, biorącym tytuł ...
Pachamama i Psalmy
Zainteresowały mnie dziś niektóre wpisy na fb, więc postanowiłem wszcząć poszukiwania! A jakże! Autor Psalmu 96 zapewnia, że „wszyscy bogowie pogan to nicość”: kol elohe ha-ammim elilim (Biblia Tysiąclecia tłumaczy: „ułuda”, Ps 96,5). Hebrajskie elilim (nicość) stoi w jawnym kontraście z Elohim (Bóg). Owa „nicość” jednak w przekładzie greckim Septuaginty przyjmuje imię demona: pantes hoi theoi ton ethnon daimonia („wszyscy bogowie pogan to demony”). W ten sposób w III wieku przed Chr. Izraelici, którzy tworzyli Septuagintę, dali wyraz swemu przekonaniu, że ...
Biblia – kompas chrześcijanina
Z czytaniem Biblii jest trochę tak, jak z przebywaniem z najlepszym przyjacielem. Im częściej z nim przebywamy, im częściej się spotykamy, tym łatwiej odgadnąć nam jego rekcje i odczytać myśli. Podobnie jest z lekturą Biblii. Im częściej po nią sięgamy, tym szybciej zmienia się nasze myślenie. A przecież zmiana sposobu myślenia to nic innego jak nawrócenie. Greckie słowo metanoia, tłumaczone jako „nawrócenie”, oznacza właśnie zmianę sposobu myślenia. Biblia jest najbardziej poczytną książką świata. Jest zbiorem ksiąg, które powstawały na przestrzeni ...
Pan Bóg czyli Tata
Jedna z pierwszych modlitw, jakiej się uczymy, zaczyna się od słów „Ojcze nasz”. Dla budowania naszej relacji z Bogiem, bardzo ważne jest, byśmy zwracali się do Niego jak do taty. Pomocą w poznaniu Boga Ojca będzie dla nas Jezus. Dla Radia „Rodzina” z ks. Mariuszem Rosikiem rozmawia Patrycja Jenczmionka Błędowska Listen to Pan Bóg czyli Tata # ks. Mariusz Rosik byOrygenes+ on hearthis.at
Autorstwo Listu Jakuba
Na tamat autorstwa Listu św. Jakuba z prof. Kaliną Wojciechowską (Chrześcijańska Akademia Teologii, Warszawa) i ks. prof. Mariuszem Rosikiem (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu) dla Radia Warszawa rozmawia Mateusz Krawczyk
Jakub raz jeszcze
11 maja 2019 w Radio „Warszawa” w audycji „Biblia pod lupą” powrócił temat ekumenicznego komentarza do Listu św. Jakuba. Audycję prowadzi Mateusz Krawczyk. Udział biorą prof. Kalina Wojciechowska (Chrześcijańska Akademia Teologii, Warszawa) i ks. prof. Mariusz Rosik (Papieski Wydział Teologiczny, Wrocław). Serdecznie zapraszamy do wysłuchania rozmowy.
ŻYDOWSKIE KIWANIE
Kto po raz pierwszy znajdzie się przy Murze Płaczu lub w jakiejkolwiek synagodze, może być zszokowany zachowaniem wyznawców judaizmu podczas modlitwy. Chodzi przede wszystkim o mężczyzn. Ci nie tylko kiwają się do przodu i tyłu, ale wiercą się na wszystkie strony, a nawet podskakują. Dlaczego? Posłuchajmy wyjaśnień rabinów. Interpretacja historyczna: około 1250 roku Izraelici pod wodzą Mojżesza wyszli z Egiptu, by wędrować ku Ziemi Obiecanej. Co prawda w Biblii nie ma mowy o tym, że używali wielbłądów, jednak niektórzy rabini ...
Piotr. Miłość silniejsza niż lęk (II)
Fontana di Trevi, Rzym (fot. M.Rosik) Pierwszy papież, wokół którego niczym na skale budowana jest wspólnota Kościoła, boi się, że nie ma wystarczająco szerokiego serca, by przebaczać niesfornym wierzącym. Piotr nie wypadłby chyba korzystnie na fotografii, na której ze strapioną miną zadaje Jezusowi pytanie: „Panie, ile razy mam przebaczać, jeśli mój brat zgrzeszy przeciw mnie? Czy aż siedem razy?” (Mt 18,21). Lęk miałby tu być wynikiem pewnej obawy wynikającej z nieumiejętności życia w pełnej harmonii z innymi. Odpowiadając na wątpliwość ...
Piotr. Miłość silniejsza niż lęk (I)
Via di Conciliazione, Rzym (fot. M. Rosik) W Talmudzie mówi się, że kto nie widział Jeziora Galilejskiego, nie widział w życiu niczego pięknego. To nic, że to samo zdanie Talmud powtarza w odniesieniu do Jerozolimy. Widocznie jezioro i miasto są równie piękne. Każde na swój sposób. Cicha muzyka fal złączona z harmonią szeleszczących trzcin znakomicie oddaje nazwę zbiornika o błękitnej tafli, często srebrzyście pobłyskującej w świetle refleksów słonecznych. Ponoć z lotu ptaka jezioro przypomina kształtem harfę. Jeśli to prawda, nazwa Kinneret ...
Biblia o modlitwie za zmarłych
Cmentarz żydowski we Wrocławiu, ul. Ślężna (fot. M. Rosik) Kiedy w listopadzie, pełni zadumy, której sprzyja jesienny klimat, odwiedzamy groby drogich zmarłych, często z naszych ust płynie do niebios gorąca modlitwa o ich zbawienie. Również w tej intencji najczęściej zamawiana jest przez wiernych Eucharystia. A nagrobne płyty zdobią trzy tajemnicze litery: R.I.P. To skrót od Requiescat in pace, czyli „Niech odpoczywa w pokoju!”, co również jest formą modlitwy. Czy mamy podstawy sądzić, że możemy w jakikolwiek sposób wpłynąć na los tych, ...
Paweł. Oślepiony, aby widzieć (II)
W drodze do Damaszku Pawłowi towarzyszyli przypuszczalnie strażnicy i funkcjonariusze Wysokiej Rady. Była to zapewne większa ilość osób, skoro ich celem było uwięzienie chrześcijan, jednak nie znamy dokładnej liczby. Pomiędzy trzema relacjami o wydarzeniu damasceńskim istnieją pewne różnice w przedstawieniu wizji i audycji, którą mieli towarzysze Pawła. Według pierwszej relacji, osoby te „słyszały głos, lecz nie widzieli nikogo” (Dz 9,7). Według drugiej – widziały światło, ale głosu nie słyszeli (Dz 22,9). Według trzeciej wreszcie – wydaje się, że tylko Paweł ...
Paweł. Oślepiony, aby widzieć (I)
Na Szetlandach (fot. M. Rosik) Szaweł w młodym wieku został wysłany z rodzinnego Tarsu w Cylicji do Jerozolimy, by tam pobierać nauki w szkole znakomitego rabbiego Gamaliea I. To właśnie Gamalielowi przypisywane są słowa: „Znajdź sobie nauczyciela, a będziesz się trzymał z dala od spraw wątpliwych”. Jak w każdej rabinackiej szkole, Szaweł dużo czasu poświęcać musiał na kształcenie się w znajomości języka hebrajskiego, by w nim odczytywać i interpretować Torę. Warto zauważyć, że w Tarsie nasz bohater posługiwał się językiem ...
Syrofenicjanka. Kobieta o jasnym spojrzeniu (II)
Na targu w Sydonie (fot. M. Rosik) Psy w starożytnym Izraelu uważane były za zwierzęta nieczyste, gdyż szukając pożywienia, miały kontakt z rzeczami nieczystymi. Niedopuszczalne było na przykład wpuszczenie do domu psa, który wcześniej mógł błąkać się po cmentarzu, dotykając grobów. Wówczas wszystkie sprzęty dotknięte przez psa stawały się nieczyste rytualnie. Czasami pożywienie pozbawione wartości rzucano psom. Tak zresztą nakazuje Tora: „Nie będziecie spożywać mięsa zwierzęcia rozszarpanego przez dzikie zwierzęta, ale je rzucicie psom” (Wj 22,30). Jezus, sięgając po alegorię ...
Syrofenicjanka. Kobieta o jasnym spojrzeniu (I)
U wybrzeży Fenicji (fot. M. Rosik) Starożytny świat ma Fenicji wiele do zawdzięczenia. Grecy przypisują wprowadzenie ich alfabetu Kadmusowi, synowi fenickiego króla Tyru. Niektórzy są przekonani, że nazwa kontynentu – Europy – pochodzi od imienia siostry wspomnianego Kadmusa. Fortunę fenickim miastom przyniosła purpura, ślicznie barwiony i niezwykle drogi materiał, który noszono w starożytnych pałacach. Mówi się, że jeden gram czystego barwnika miał wartość dwudziestu gramów złota. Sama nazwa „Fenicjanie” oznacza „czerwoni ludzie”. Tak nazywali kupców handlujących purpurą Grecy. Fenicjanie byli ...
Samarytanka. Sztuka zaczynania od nowa (II)
W dialogu z Samarytanką Jezus przyznaje wprost, że jest Mesjaszem. Na szczere wyznanie kobiety „Wiem, że przyjdzie Mesjasz, zwany Chrystusem. A kiedy On przyjdzie, objawi nam wszystko” (J 4,25), Jezus z rozbrajającą szczerością, nie pozostawiającą miejsca na wątpliwość, stwierdza: „Jestem nim Ja, który z tobą mówię” (J 4,26). Aby ułatwić czytelnikowi połapanie się w zawiłościach samarytańskich wierzeń, Jan uprościł nieco całą sprawę. Aby być dokładnym, ewangelista winien włożyć w usta rozmówczyni Jezusa słowa: „Wiem, że przyjdzie Mesjasz, zwany Taeb”, takim ...
Samarytanka. Sztuka zaczynania od nowa (I)
W Sychem (arch. M. Rosik) Stosunki Samarytan i Żydów nie układały się najlepiej, gdy Jezus postanowił jedną ze swych pielgrzymek do Jerozolimy odbyć przez Samarię. W rzeczywistości większość wyznawców Jahwe mieszkających w Galilei, by udać się do Świętego Miasta, naddawało kilkadziesiąt kilometrów, wędrując najpierw na wybrzeże Morza Śródziemnego, następnie kierując się na południe wzdłuż brzegu i ostatecznie skręcając na wschód do Jerozolimy. Tylko w ten sposób mogli ominąć kraj pogardzanych Samarytan. Pobożni Żydzi wędrowali do Jerozolimy trzykrotnie w ciągu roku, ...
Nikodem. Świat postawiony na głowie (II)
Przy Ścianie Płaczu (arch. M. Rosik) Nikodema, który pod rozgwieżdżonym niebem Jerozolimy pojawił się przed Jezusem, cechował typowo faryzejski sposób myślenia. Ten grzeszny (jak każdy człowiek) i poszukujący Boga przywódca narodu izraelskiego znał na pamięć wszystkie przykazania Tory i dokładał wszelkich starań, aby żadnego z nich nie przekroczyć. Świadomy swej słabości i poszukujący Tego, który może słabość pokonać, przychodzi pod osłoną nocy do Jezusa, by rozmawiać o Bogu. Dotknięty przez grzech i szukający Tego, który przebacza grzechy, członek Wysokiej Rady ...
Nikodem. Świat postawiony na głowie (I)
Gdy ciemna poświata nocy powoli okrywała Palestynę, nad Jerozolimą zapadł zmrok. W mieście otulonym nocą jak płaszczem wysoko postawiony faryzeusz decyduje się na spotkanie Nauczyciela z Nazaretu. Jerozolimski uczony o szlachetnym rodowodzie pragnie nocą rozmawiać z wędrownym kaznodzieją z pogardzanej Galilei. Dlaczego nocą? Gdy ustaje ludzka aktywność, a na niebie błyszczą srebrne punkty, myśl biegnie ku temu, co najważniejsze. Ku temu, co niekiedy spędza sen z oczu. Dlaczego Nikodem nie przyszedł do Jezusa w świetle dnia? Domysły są różne. Być ...
MATKA KOŚCIOŁA ZAPRASZA NA WESELE (J 2,1-12)
Janowe opowiadanie o weselu w Kanie Galilejskiej zawiera kilka poziomów znaczeniowych. Poniżej garść refleksji służących interpretacji perykopy. Poziom literalny W wigilię dnia zaślubin narzeczony wraz z przyjaciółmi udawał się do domu ojca przyszłej żony. Przyodziany w uroczyste szaty, zmierzał na czele orszaku w towarzystwie „przyjaciela oblubieńca”, mistrza ceremonii. Przy śpiewach opartych w dużej części na tekście Pieśni nad pieśniami, wnoszono przyodzianą w welon pannę młodą i rozpoczynała się wędrówka do domu przyszłego męża. Po przybyciu rodzice młodego wypowiadali formułę błogosławieństwa ...
Życie po śmierci? Co na to starożytni Izraelici?
Właściciele firm budowlanych kujących drogi w dzisiejszym Izraelu stają codziennie niemal przed nie lada problemem. Bardzo często okazuje się, że linia wytyczona pod budowę autostrady lub drogi miejskiej biegnie przez dawne cmentarzysko. Wystarczy niekiedy zaledwie kilkanaście minut pracy koparki, by odkryć ludzkie kości złożone tuż pod powierzchnią ziemi. W takiej sytuacji należy albo zmienić wytyczony bieg drogi, co nie jest przecież takie łatwe, albo dokonać ekshumacji. Na to ostatnie rozwiązanie jednak nie zgadzają się kręgi ortodoksyjnych Żydów, który urządzają protesty ...
Zrozumieć Modlitwę Pańską
Z Agnieszką Kępowicz rozmawia ks. Mariusz Rosik Jezus w Kazaniu na górze na prośbę jednego z uczniów uczy nas Modlitwy Pańskiej. Dlaczego właśnie taką ma ona formę? Modlitwa Pańska, ta najbardziej chrześcijańska z modlitw, jest zakorzeniona w judaizmie. Zarówno poprzez swą strukturę (inwokacja i siedem próśb), jak poprzez idee w niej zawarte, odwołuje się do literackich i teologicznych wzorców żydowskich, jest więc głęboko zakotwiczona w żydowskiej pobożności. Zatrzymajmy się na inwokacji. W judaizmie zwrot „Ojcze” w odniesieniu do Boga nie ...
Nikodem prosto z Dwójki
Gdy ciemna poświata nocy powoli okrywała Palestynę, nad Jerozolimą zapadł zmrok. W mieście otulonym nocą jak płaszczem wysoko postawiony faryzeusz decyduje się na spotkanie Nauczyciela z Nazaretu. Jerozolimski uczony o szlachetnym rodowodzie pragnie nocą rozmawiać z wędrownym kaznodzieją z pogardzanej Galilei. Dlaczego nocą? Gdy ustaje ludzka aktywność, a na niebie błyszczą srebrne punkty, myśl biegnie ku temu, co najważniejsze. Ku temu, co niekiedy spędza sen z oczu. Dlaczego Nikodem nie przyszedł do Jezusa w świetle dnia? Domysły są różne. Być ...
Śladami Zmartwychwstałego. Miejsca, w których ukazywał się Jezus
Wejście do grobów królewskich. Aksum, Etiopia Po swym zmartwychwstaniu do wniebowstąpienia Jezus przez czterdzieści dni ukazywał się apostołom i innym uczniom. Teologowie nazywają te spotkania chrystofaniami. Po dwóch tysiącach lat pielgrzymi chętnie odwiedzają miejsca naznaczone obecnością zmartwychwstałego Pana. Jak wyglądały one przez wieki? Czym dziś przeciągają uwagę pielgrzymów? Sprawdźmy, zaglądając do nich z Biblią w ręku. Anastasis „A w miejscu, w którym Go ukrzyżowano, był ogród” (J 19,41) – Jan ewangelista w takich słowach zdradza czytelnikowi lokalizację Golgoty i grobu ...
JEZUS WOBEC SANHEDRYNU. SPOJRZENIE MARKA EWANGELISTY
Relacjonując wydarzenia czwartku, w który Jezus spożył z uczniami ostatnią wieczerzę, Marek ewangelista zauważa, że bezpośrednio po pojmaniu Nauczyciela z Nazaretu zaprowadzono Go „do najwyższego kapłana, u którego zebrali się wszyscy arcykapłani, starsi i uczeni w Piśmie” (Mk 14,53). Ewangelista zamierza uwyraźnić fakt czynnego uczestnictwa w procesie Jezusa najwyższych przedstawicieli władz żydowskich. Mało prawdopodobne wydaje się bowiem, że zebranie trzech skrupulatnie wyszczególnionych grup – arcykapłanów, starszych i uczonych w Piśmie – wchodzących w skład Sanhedrynu, mogło odbyć się w mieszkaniu ...
Przewrót w duszy Nikodema
Dla „Gościa Niedzielnego” (dodatek katowicki) o owocach, jakie daje czytanie Pisma Świętego, rozmawiamy z ks. prof. Mariuszem Rosikiem, kierownikiem Katedry Teologii Biblijnej Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu. Marta Sudnik-Paluch: W jednym z pierwszych wykładów wspomina Ksiądz o stałym fundamencie, jakim może być słowo Boże dla współczesnego człowieka. Jak, zdaniem Księdza, jest z tą lekturą u przeciętnego katolika? Ks. prof. Mariusz Rosik: Zaczynamy od trudnego pytania. Proponuję spojrzeć na całą kwestię globalnie. Najnowsze badania dowodzą, że około 56 proc. Polaków nie przeczytało w ostatnim roku ani jednej książki. ...
Bóstwo Chrystusa a monoteizm judaizmu
Zaledwie około dwie dekady po zmartwychwstaniu Chrystusa Paweł napisze w korespondencji z Koryntianami: „A choćby byli na niebie i ziemi tak zwani bogowie – jest zresztą mnóstwo takich bogów i panów – dla nas istnieje tylko jeden Bóg, Ojciec, od którego wszystko pochodzi i dla którego my istniejemy, oraz jeden Pan, Jezus Chrystus, przez którego wszystko się stało i dzięki któremu także my jesteśmy” (1Kor 8,5-6). W tych lapidarnych słowach apostoł oddaje istotę kultu chrześcijańskiego. Po pierwsze, stanowczo odrzuca wszechobecny ...
O studiowaniu Biblii
Z ks. Mariuszem Rosikiem rozmawia Anna Latecka Jak długo Ksiądz zajmuje się poznawaniem Pisma Świętego? Pewnego razu – a miałem wówczas kilkanaście lat – usłyszałem dość smutną w swej wymowie historię, która wydarzyła się w Anglii. Pewien dróżnik, którego zadaniem było opuszczać most, gdy nad rzeką przejeżdżać miał pociąg, był zawsze zadowolony ze swojej pracy. Pewnego razu postanowił zabrać do operatorni swojego jedenastoletniego syna, aby pokazać chłopcu, na czym polega jego zawód. Gdy mostem przejeżdżał pociąg, za pomocą odpowiednich urządzeń ...
Józef Tadeusz Milik (1922-2006). Wspomnienie
Dziś mija jedenaście lat od chwili, gdy odszedł do wieczności Józef Tadeusz Milik… W 1947 roku Beduini z plemienia Taamire dokonali największego odkrycia archeologii biblijnej. W pobliżu miejscowości Qumran na Pustyni Judzkiej, nieopodal Morza Martwego znaleziono pierwszy z ponad ośmiuset starożytnych manuskryptów, które skrywały przez wieki ciemne zaułki jedenastu grot qumrańskich. Dziś nikt nie ma już wątpliwości, że manuskrypty należały do sekty esseńczyków, którą dobrze znał Józef Flawiusz, określający ją mianem „trzeciej (obok faryzeuszów i saduceuszów) filozofii”. Pisma podzielić można ...
Bóg posłuszny proroctwu?
Kiedy Izraelici utracili niezależność państwową po najeździe Babilończyków w 586 roku przed Chr., rozpoczął się trwający dwadzieścia sześć wieków okres, w którym praktycznie nie posiadali własnego niezawisłego państwa, z wyjątkiem stosunkowo krótkiego czasu rządów Hasmoneuszy. Albo zamieszkiwali tereny nazwane przez Rzymian Palestyną jako poddani obcej władzy (babilońskiej, perskiej, helleńskiej, ptolemejskiej i seleukidzkiej, rzymskiej, bizantyjskiej, arabskiej, tureckiej czy brytyjskiej), albo musieli żyć w diasporze. Powrót z niewoli babilońskiej dał początek judaizmowi (gr. ioudaismos), religii żydowskiej różniącej się znacznie od pierwotnego jahwizmu oraz ...
Tysiąc po raz szósty
Z księdzem Mariuszem Rosikiem, biblistą z Wrocławia, dla „Gazety Wrocławskiej” (2017.12.22) rozmawia Robert Migdał Stary i Nowy Testament mają zostać na nowo przetłumaczone na język polski. Dlaczego? – Biblia, którą słyszmy w kościele, została przetłumaczona na język polski z okazji milenium Chrztu Polski, a więc ponad 50 lat temu. A pół wieku dla języka to sporo czasu. Ulega on swoistym przemianom i należałoby go uwspółcześnić. Tłumaczenie Biblii, które przygotowujemy, a które jest rewizją wydania z 1999 roku, docelowo ma się ...
Medialny szum Tysiąclecia
W grudniu 2016 roku Konferencja Episkopatu Polski podjęła decyzję o przygotowaniu nowego tłumaczenia Biblii dla celów liturgicznych. Przekład ma być rewizją V wydania Biblii Tysiąclecia, które ukazało się w 1999 roku. O sprawie niemal milczano przez rok. Tymczasem w ostatnich dniach stała się newsem mediów, nie tylko dolnośląskich, ale także ogólnopolskich. Zobaczcie sami. Radio „Rodzina” Listen to Nowa Biblia Tysiąclecia # ks. Mariusz Rosik byOrygenes+ on hearthis.at Tygodnik Katolicki „Niedziela” i Katolicka Agencja Informacyjna Trwają przygotowania do 6. wydania ...
Józefowe sny
fot. M. Rosik Józef stoi u początków nowego przymierza. Oblubieniec Maryi na kartach Ewangelii jawi się jako postać ogarnięta słowem Bożym. Oczekuje na nie tak bardzo, jak Izraelici oczekiwali każdego dnia na mannę na pustyni. Karmi się słowem Bożym tak, jak Izrael karmił się tajemniczym pokarmem: każdego dnia dzienną porcją, nie zaś jeden raz spożywając cały zapas. Jak manna spadała z niebios każdego dnia, tak niebiańskie słowa spadają w serce Józefa. Jak Izraelici potrzebowali manny w wędrówce pustynnej, tak Józef ...
Zmartwychwstanie robi różnicę
Ostatecznych dowodów zmartwychwstania Syna Bożego oczywiście nie ma i być nie może, bo gdyby były – wszystkim nie wierzących w powstanie z martwych Chrystusa należałoby przedstawić owe niezaprzeczalne dowody, a swój wywód zakończyć matematycznym quod erat demonstrandum („co należało udowodnić”). Dowodów zmartwychwstania nie ma, za to argumentów za zmartwychwstaniem jest wiele i nie można ich bagatelizować. Zatrzymajmy się jedynie na wspomnianych dwóch. Pierwszym jest wszystko to, co zobaczyli Piotr i Jan po przybyciu do grobu w niedzielny poranek, trzeciego dnia ...
Raj – na ziemi czy w niebie?
W Starym Testamencie jednym z najbardziej nasyconych symboliką tekstów jest opowiadanie o rajskim ogrodzie (Rdz 2,4b-3,24), zwane niekiedy przez genologów biblijnym mitem o raju, z wyraźnym zaznaczeniem, że ten gatunek literacki odznacza się swoją specyfiką w zestawieniu z innymi mitami starożytnych kultur. W literaturze starożytnego Bliskiego Wschodu, a także na kartach dzieł pisanych starożytnych Greków pojawia się często symbolika ogrodu, której właściwe odczytanie może ułatwić lekturę biblijnego opisu Edenu. Starożytne przekonanie o tym, że ogród jest miejscem zamieszkiwania bóstw czy też przejawiania ...
Biblia Tysiąclecia sześć
Ostatnie przed Biblią Tysiąclecia tłumaczenie Pisma Świętego na język polski pochodzi z 1599 roku. Tytanicznej pracy podjął się wtedy jezuita Jakub Wujek i przez ponad kolejne trzysta lat był to dominujący przekład w Kościele rzymsko-katolickim w Polsce. Kolejny przekład bezpośrednio z oryginałów w językach greckim, hebrajskim i aramejskim to dopiero 1965 rok. Później pięć reedycji. W ubiegłym roku Konferencja Episkopatu Polski wydała decyzję o podjęciu pracy nad szóstym wydaniem Biblii Tysiąclecia. Znamy już nazwiska siedmiu biblistów, którzy zajmą się przekładem Nowego Testamentu i zaopatrzą ...
Biblia pierwszego Kościoła
„Biblia pierwszego Kościoła” składa się z połączenia tłumaczenia Starego Testamentu przygotowanego w oparciu o przekład Septuaginty, czyli Biblii Greckiej Starego Testamentu, oraz przekładu Nowego Testamentu na język polski. Dzieła tego dokonał ks. prof. Remigiusz Popowski SDB. Połączenie obydwu części Biblii, Starego i Nowego Testamentu, jest w pełni uzasadnione, gdyż właśnie taką wersją posługiwali się chrześcijanie pierwszych wieków. To nie Biblia Hebrajska, ale właśnie Septuaginta wraz z jej kanonem ksiąg świętych, znacznie bardziej pojemnym niż zredukowany przez rabinów w konfrontacji z chrześcijaństwem kanon Biblii ...
Sześć pytań. Marnotrawny syn – miłosierny Ojciec
Obraz Rembrandta Powrót syna marnotrawnego zdobi ściany petersburskiego Ermitażu. Stojąca postać Ojca i klęczący przed nim syn. Ojciec z narzuconym na ramionach czerwonym płaszczem, syn z pochyloną głową. Gra światła i cienia tak została wykorzystana przez artystę, że niemal cała uwaga widza skupia się na błogosławiących, spoczywających na ramionach syna, dłoniach Ojca. Biografowie twierdzą, że Rembrandt, malując powrót marnotrawnego syna, w pewien sposób uwiecznił tam własne doświadczenie. Jako młody człowiek był butny i przekonany o swoim geniuszu, żył w zbytku ...
Zasadnicze kierunki interpretacji Pieśni nad pieśniami
Kilkanaście z najpiękniejszych kart Starego Testamentu zatrzymują uwagę czytelnika na jednym zasadniczo temacie: miłości. Co prawda cała Biblia mówi o miłości, jaką Bóg ma ku człowiekowi, jednak w Pieśni nad pieśniami ukazana jest ona na wzór delikatnej, romantycznej i młodzieńczej miłości kobiety i mężczyzny. Sama nazwa księgi jest niezwykle wymowna. Zgodnie z semickim sposobem wyrażania się, tytuł „Pieśń nad pieśniami” sugeruje, że jest to pieśń najpiękniejsza, pieśń wyróżniająca się spośród innych, pieśń par excellance[1]. Choć w dawniejszej egzegezie przeważała opinia, ...
Nie broń się przed Nim
Bóg istnieje. Dlaczego pozwala na cierpienie niewinnych? Jest wszechmocny. Ale dlaczego nie usunie zła? Nie, to nie są pytania ateistów. To „najbardziej nagląca niewiadoma” ludzkiego serca. Tajemnica, w którą zanurza się człowiek chcący świadomie mówić Bogu „Ojcze”. Z ks. prof. Mariuszem Rosikiem, wrocławskim biblistą, rozmawia Agnieszka Bugała z tygodnika „Niedziela” – Agnieszka Bugała: Jak wyobraża sobie Ksiądz Boga Ojca? – Ks. prof. Mariusz Rosik: Przychodzą mi na myśl słowa: „Panie, przenikasz i znasz mnie cały. Ogarniasz mnie zewsząd i kładziesz na mnie ...
Pierwszy List do Koryntian. Wprowadzenie i przekład
Najbardziej powszechnym przekładem Biblii w Polsce jest tzw. Biblia Tysiąclecia, której publikacja została przygotowana ku uczczeniu tysiąclecia chrztu Polski. Piąte wydanie Biblii Tysiąclecia ukazało się w 1999 roku, po 34 latach od wydania pierwszego, które zostało zainicjowane przez benedyktynów z Tyńca w Krakowie, a wydane przez Wydawnictwo „Pallottinum” w Poznaniu. Było to pierwsze po 350 latach tłumaczenie całej Biblii na język polski. Biblia Tysiąclecia przyjęta została jako przekład liturgiczny w Kościele katolickim w Polsce. Po niemal dwudziestu latach nadszedł czas na ...
Serie wydawnicze. Tylko dla biblistów!
Mniej więcej rok temu postanowiłem sprawdzić, gdzie polscy bibliści mogą publikować swoje prace. Wydawnictw jest dziś dużo i kto ma środki finansowe – ten nie ma najmniejszego problemu z wydaniem książki, jednak aby była ona zauważona, pewnie lepiej publikować w jednej z serii wydawniczych poświęconych Biblii. Dotyczy to przede wszystkim świeżo upieczonych doktorów polskich uczelni teologicznych, czy też Pontificio Istituto Biblico, École biblique et archéologique française de Jérusalem czy Studium Biblicum Franciscanum w Jerozolimie. Przystępując do poszukiwań, sądziłem, że znajdę kilkanaście ...
Rozmowa z rabinem z Tarsu
Z rabinem Szaulem, pochodzącym z Tarsu w dzisiejszej Turcji, rozmawia ks. Mariusz Rosik. Rozmówcy poruszają wiele problemów, z którymi boryka się dziś Kościół. Czynią to w oparciu o zasadę starożytnych „catenae” – łańcuchów łączących cytaty z Biblii. Mają jednak świadomość współczesnej zasady: „tekst bez kontekstu jest pretekstem”, co oznacza, że nie można na podstawie tej rozmowy wysnuwać zbyt daleko idących wniosków. MR: U progu naszego spotkania chciałbym wyrazić wdzięczność za to, że zgodziłeś się na rozmowę. Wiem, że jesteś człowiekiem ...
O miłosierdziu Boga i Jego sprawiedliwości biblijnie
Jednym z najcenniejszych obrazów kolekcji Art Institute of Chicago jest dzieło Niedzielne popołudnie na wyspie La Grande Jatte Georges’a Seurat’a. Powstały w latach osiemdziesiątych XIX stulecia obraz to jeden z najwybitniejszych przykładów techniki określanej w historii sztuki jako puentylizm (kropkowanie, plamkowanie). Kompozycja malarska obrazu budowana była przez nakładanie na płótno niezliczonych, różnokolorowych plamek, punktów czy kropek czystego koloru, bardzo podobnie jak przy układaniu mozaiki. Widz stojący twarzą tuż przy obrazie nie jest w stanie powiedzieć, co on przedstawia. Dopiero z ...
Droga do Emaus (Łk 24,13-35)
W pierwszy dzień tygodnia dwaj uczniowie Jezusa byli w drodze do wsi, zwanej Emaus, oddalonej o sześćdziesiąt stadiów od Jeruzalem. Rozmawiali oni z sobą o tym wszystkim, co się wydarzyło. Gdy tak rozmawiali i rozprawiali z sobą, sam Jezus przybliżył się i szedł z nimi. Lecz oczy ich były jakby przesłonięte, tak że Go nie poznali. On zaś ich zapytał: «Cóż to za rozmowy prowadzicie z sobą w drodze?» Zatrzymali się smutni. A jeden z nich, imieniem Kleofas, odpowiedział Mu: ...
Biblijnie o chrzcie
W jaki sposób chrzest potwierdzony osobistą decyzją przyjęcia Jezusa jako Pana i Zbawiciela pozwala nam zacząć doświadczać zwycięstwa Jezusa nad złem? Przecież chrzest nie likwiduje cierpień i śmierci fizycznej, ani nie odbiera nam możliwości popełniania grzechów. Na czym więc polega zwycięstwo Jezusa – zwycięstwo, do którego zostajemy włączeni przez chrzest? Więcej – kliknij tutaj.
Głupi z natury
Katechizm Kościoła Katolickiego uznaje fragment korespondencji Pawła z Rzymianami (Rz 1,19-20) za locus classicus w argumentacji biblijnej za naturalną (rozumową) poznawalnością Boga. Wśród „dróg”, które są nie tyle dowodami, co argumentami za istnieniem Boga, autorzy Katechizmu wymieniają dwie: świat materialny i osobę ludzką (KKK 31). Listen to Głupi z natury są wszyscy, którzy nie poznali Boga # ks. Mariusz Rosik byOrygenes+ on hearthis.at
W Duchu i prawdzie
Jezus wyjaśnia Samarytance: „Wierz mi, kobieto, że nadchodzi godzina, kiedy ani na tej górze, ani w Jerozolimie nie będziecie czcili Ojca. Wy czcicie to, czego nie znacie, my czcimy to, co znamy, ponieważ zbawienie bierze początek od Żydów. Nadchodzi jednak godzina, owszem już jest, kiedy to prawdziwi czciciele będą oddawać cześć Ojcu w Duchu i prawdzie, a takich to czcicieli chce mieć Ojciec. Bóg jest duchem: potrzeba więc, by czciciele Jego oddawali Mu cześć w Duchu i prawdzie” (J 4, ...
Św. Paweł wzorem postawy ucznia Chrystusa
Aby dostrzec cudowny plan zbawienia, który Bóg zrealizował przez Jezusa, na drodze do Damaszku Szaweł musiał stracić wzrok. Gdy olśniła go nagle światłość z nieba, upadł na ziemię. Gdy się podniósł, nic już nie widział. I wtedy wszystko stało się jasne. Listen to w. Paweł wzorem postawy ucznia Jezusa # ks. Mariusz Rosik byOrygenes+ on hearthis.at
Judaistyczne tło Modlitwy Pańskiej
Nie ulega wątpliwości, że Modlitwa Pańska, ta naj- bardziej chrześcijańska z modlitw, jest zakorzeniona w judaizmie1. Zarówno poprzez swą strukturę (inwokacja i siedem próśb), jak i poprzez idee w niej zawarte, odwołu- je się do literackich i teologicznych wzorców żydowskich, jest więc głęboko zakotwiczona w żydowskiej pobożności. Listen to Judaistyczne tło Modlitwy Panskiej # ks. Mariusz Rosik byOrygenes+ on hearthis.at
Rozmowa przy studni
Polkowickie Święto Odnowy Charyzmatycznej Stosunki Samarytan i Żydów nie układały się najlepiej, gdy Jezus postanowił jedną ze swych pielgrzymek do Jerozolimy odbyć przez Samarię. W rzeczywistości większość wyznawców Jahwe mieszkających w Galilei, by udać się do Świętego Miasta, naddawało kilkadziesiąt kilometrów, wędrując najpierw na wybrzeże Morza Śródziemnego, następnie kierując się na południe wzdłuż brzegu i ostatecznie skręcając na wschód do Jerozolimy. Tylko w ten sposób mogli ominąć kraj pogardzanych Samarytan. Pobożni Żydzi wędrowali do Jerozolimy trzykrotnie w ciągu roku, bo ...
Wiara Abrahama – wiara Izraela
Konferencja we wspólnocie Hallelu Jah Życie Abrama – późniejszego Abrahama – to pasmo wydarzeń, z których niemal każde stanowi wyzwanie rzucone jego zaufaniu złożonemu w Bogu. Zazwyczaj, gdy mowa o Abrahamie i zaufaniu, palcem wskazujemy na fragment Biblii opowiadający o próbie, której ojciec narodu został poddany, gdy miał złożyć w ofierze swego syna Izaaka (Rdz 22,1-19). I pewnie słusznie. Jednak to wydarzenie, jak i wiele innych w Abrahamowym życiu, jest jedynie konsekwencją pierwszego i najważniejszego aktu zaufania. Było nim posłuszeństwo ...
Wie sieht der Tempel von Herodes aus?
Im achtzehnten Jahr seiner Herrschaft entschied sich Herodes, den vorhandenen Tempelkomplex zu rekonstruieren. Es war seine wichtigste, obwohl nicht einzige architektonische Idee. Flavius Josephus berichtet, dass Herodes es mit eigenen Mitteln vollziehen wollte und dass es das wunderbarste, da viel größere und höhere Heiligtum sein sollte. Es sollte auch das Werk sein, das alle anderen seine Errungenschaften überragen und ihm unsterblichen Ruhm sichern wird, was ihm auch gelungen ist (Ant. 15,380; por. Bell. 5,184-227). Die aus Rom herbeigeholten Handwerker beaufsichtigten ...
Iść za Jezusem (Mt 8, 18-22)
Gdy Jezus zobaczył tłum dokoła siebie, kazał odpłynąć na drugą stronę. 19 Wtem przystąpił pewien uczony w Piśmie i rzekł do Niego: «Nauczycielu, pójdę za Tobą, dokądkolwiek się udasz». 20 Jezus mu odpowiedział: «Lisy mają nory i ptaki powietrzne – gniazda, lecz Syn Człowieczy nie ma miejsca, gdzie by głowę mógł oprzeć». 21 Ktoś inny spośród uczniów rzekł do Niego: «Panie, pozwól mi najpierw pójść i pogrzebać mojego ojca!». 22 Lecz Jezus mu odpowiedział: «Pójdź za Mną, a zostaw umarłym grzebanie ich umarłych!»
Chleb życia (J 6, 44-51)
Nikt nie może przyjść do Mnie, jeżeli go nie pociągnie Ojciec, który Mnie posłał; Ja zaś wskrzeszę go w dniu ostatecznym. 45 Napisane jest u Proroków: Oni wszyscy będą uczniami Boga. Każdy, kto od Ojca usłyszał i nauczył się, przyjdzie do Mnie. 46 Nie znaczy to, aby ktokolwiek widział Ojca; jedynie Ten, który jest od Boga, widział Ojca. 47 Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Kto wierzy, ma życie wieczne. 48 Jam jest chleb życia. 49 Ojcowie wasi jedli mannę na pustyni i pomarli. 50 To jest ...
Nadanie prymatu (J 21, 15-19)
A gdy spożyli śniadanie, rzekł Jezus do Szymona Piotra: «Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie więcej aniżeli ci?» Odpowiedział Mu: «Tak, Panie, Ty wiesz, że Cię kocham». Rzekł do niego: «Paś baranki moje!» 16 I znowu, po raz drugi, powiedział do niego: «Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie?» Odparł Mu: «Tak, Panie, Ty wiesz, że Cię kocham». Rzekł do niego: «Paś owce moje!». 17 Powiedział mu po raz trzeci: «Szymonie, synu Jana, czy kochasz Mnie?» Zasmucił się Piotr, że mu po raz ...
SZAWEŁ Z TARSU SPOTYKA CHRYSTUSA
Szaweł w młodym wieku został wysłany z rodzinnego Tarsu w Cylicji do Jerozolimy, by tam pobierać nauki w szkole znakomitego rabbiego Gamaliea I. To właśnie Gamalielowi przypisywane są słowa: „Znajdź sobie nauczyciela, a będziesz się trzymał z dala od spraw wątpliwych”. Jak w każdej rabinackiej szkole, Szaweł dużo czasu poświęcać musiał na kształcenie się w znajomości języka hebrajskiego, by w nim odczytywać i interpretować Torę. Warto zauważyć, że w Tarsie nasz bohater posługiwał się językiem greckim, w Palestynie mówił po ...
JEZUS SPOTYKA SYROFENICJANKĘ
Pewnego dnia Jezus wybrał się do Fenicji: „Wybrał się stamtąd i udał się w okolice Tyru i Sydonu. Wstąpił do pewnego domu i chciał, żeby nikt o tym nie wiedział, lecz nie mógł pozostać w ukryciu” (Mk 7,24). Ewangelista dodaje: „Wnet bowiem usłyszała o Nim kobieta” (Mk 7,25). Właśnie owo „wnet” czy „natychmiast” podkreśla niemożność Jezusa, by schronić się przed ludźmi potrzebującymi pomocy. Jego sława docierała nawet na tereny pogańskie. Tak rozpoczyna się jeden z najciekawszych dialogów Jezusa, zanotowanych ...
NIKODEM SPOTYKA JEZUSA
Nikodemowy świat stanął na głowie. Do chwili spotkania z Jezusem Nikodem był pewien, że jedynie dobrymi uczynkami zaskarbić można sobie miłość Boga. Od nocnej rozmowy z Galilejczykiem wiedział, że Bóg kocha ludzi za darmo, a na tę miłość odpowiedzieć należy szlachetnym postępowaniem. Dotychczas myślał według schematu: najpierw dobre uczynki, potem Boża miłość. Od pamiętnej jerozolimskiej nocy wszystko się odwróciło: najpierw przyjęcie wiarą Bożej miłości, potem prawe czyny jako odpowiedź na szaleńczą miłość Boga. A to zupełnie inna perspektywa. Perspektywa, ...
UCZTA KRÓLEWSKA
Przypowieść o zaproszeniu na ucztę weselną budzi trudności interpretacyjne z punktu widzenia logiki. Czytelnika zadaje sobie pytanie: skoro wydający przyjęcie zapraszał bez wyjątku wszystkich („’Idźcie więc na rozstajne drogi i zaproście na ucztę wszystkich, których spotkacie’. Słudzy ci wyszli na drogi i sprowadzili wszystkich, których napotkali: złych i dobrych”; 22,9-10), jakże może się dziwić, iż jednemu z uczestników brak stroju weselnego („Przyjacielu, jakże tu wszedłeś nie mając stroju weselnego?”; 22,12)? Próba wyjaśnienia tej trudności może iść w jednym z ...
NIELITOŚCIWY DŁUŻNIK
Pewnemu człowiekowi darowano olbrzymi dług, on jednak nie chciał darować niewielkiej kwoty swojemu dłużnikowi. Wówczas „pan wezwał przed siebie swojego sługę i rzekł mu: Sługo niegodziwy! Darowałem ci cały ten dług, ponieważ mnie prosiłeś. Czyż więc i ty nie powinieneś był ulitować się nad swoim współsługą, jak ja ulitowałem się nad tobą? I uniesiony gniewem pan jego kazał wydać go katom, dopóki mu całego długu nie odda. Podobnie uczyni wam Ojciec mój niebieski, jeśli każdy z was nie przebaczy ...
W KRĘGU PRZYPOWIEŚCI
Jedną z ulubionych form nauczania Jezusa jest przypowieść, charakteryzująca się scenicznym wprowadzeniem i dużą obrazowością. Wybór przypowieści jako formy nauczania był wynikiem świadomej pedagogii Nauczyciela z Nazaretu. Marek stwierdza: „W wielu takich przypowieściach głosił im naukę, o ile mogli rozumieć. A bez przypowieści nie przemawiał do nich. Osobno zaś objaśniał wszystko swoim uczniom” (Mk 4,33-34). Istotą każdej przypowieści jest porównanie (parabole) polegające na zestawieniu ze sobą dwóch elementów: pierwszy to zazwyczaj konkretny obraz z codziennego życia odbiorców przypowieści, drugi ...
ANIOŁ Z WIZYTĄ W NAZARECIE
Grecki termin kecharitomene, który stanowi w Biblii hapax legomenon, włączony został w formułę: „Bądź pozdrowiona, pełna łaski [kecharitomene], Pan z Tobą, błogosławiona jesteś między niewiastami” (Łk 1,28). Niezbyt trafne polskie tłumaczenie terminu „pełna łaski”, oparte jest z pewnością na łacińskim gratia plena, zaczerpniętym z Wulgaty. Bardziej odpowiedni termin zapisały niektóre przekłady starołacińskie, które mają lekcję gratificata. Ponieważ rdzeniem czasownika charitoo, od którego pochodzi omawiany termin, jest charis, czyli „łaska”, stąd kecharitomene wskazuje na jednorazową, dokonaną w przeszłości czynność, związaną z ...
UJRZAŁ I UWIERZYŁ – JAK ZMARTWYCHWSTAŁ JEZUS?
Analiza zwyczajów pogrzebowych w Palestynie I w. po Chr. wykazuje, że szaty używane przy pochówku, całun i chusty, zwłaszcza ta, którą owijano głowę zmarłego, miały określone przeznaczenie. Za czasów Chrystusa, po dokonaniu namaszczenia ciał zmarłych, owijano je całunem, na twarzy kładziono sudarion, a ręce i nogi przewiązywano opaskami. Proces przygotowania ciała do pogrzebu wyglądał następująco: na długim całunie kładziono wzdłuż ciało zmarłego, a następnie drugą częścią całunu przykrywano korpus, po czym owijano go w poprzek opaskami. Osobną chustę przygotowywano ...
APOKALIPSA – KSIĘGA O MIŁOŚCI I ZBAWIENIU
Apokalipsa, ostatnia księga całej Biblii, jest prawdopodobnie najtrudniejszą księgą w kanonie. Jej tytuł oznacza tyle co „objawienie”. Nie chodzi jednak o przewidywanie strasznych kataklizmów, które mają dotknąć ziemię. Chodzi o objawienie Bożej miłości i cudownego planu zbawienia, który zrealizuje się w Kościele. Listen to Apokalipsa – księga o miłości i zbawieniu # ks. Mariusz Rosik byOrygenes+ on hearthis.at
2015: Zweihundertsten Jahrestag der Geburt von Konstantin von Tischendorf
Im Frühling 1844 hat sich ein deutscher Wissenschaftler, Bibelforscher und Kenner der antiken Handschriften, von dem italienischen Livorno auf den Weg nach Ägypten gemacht. Nachdem das Schiff am Ufer von Alexandrien angelegt hatte, gelangte der Reisende nach Kairo, von da er einen Ausflug zu einem gewissen Kloster auf der Sketischen Wüste gekauft hat. Von dort war der Weg bis zum Fuß von Sinai nicht mehr weit. Nachdem Konstantin von Tischendorf – von ihm ist hier nämlich die Rede – an ...
Suffering Messiah in Qumran? A Good News Before the Gospels
It was my last semester at the Hebrew University, when Israel Knohl published his book entitled The Messiah Before Jesus: The Suffering Servant of the Dead Sea Scrolls (Jerusalem: Schocken Press, 2000. Hebrew; Berkeley: University of California Press, 2000. English). Almost nobody noticed the book. Suffering messiah before the nascent of Christianity? What a strange idea? Israel Knohl is the Yehezkel Kaufmann Chair of Biblical studies at the Hebrew University of Jerusalem and a Senior Fellow at Shalom Hartman Institute in ...
PRAKTYCZNE PORADY O LEKTURZE BIBLII
Niekiedy zrozumienie czytanego tekstu biblijnego (zwłaszcza ze Starego Testamentu) sprawia nam niemałe trudności. Każda księga przeniknięta jest symboliką, zwyczajami czasów, w których była pisana, a także kultury dalekiej od umysłu ukształtowanego w oparciu o grecko-rzymskie wzorce. Stąd właśnie trudności we właściwym odczytaniu biblijnego orędzia, a także umiejętnym zastosowaniu do konkretnej sytuacji czytelnika. Warto więc przyjrzeć się przynajmniej niektórym zasadom interpretacji Pisma świętego, aby Boże słowo jaśniej docierało do naszych serc. Oczywiście przedstawiona poniżej lista zasad interpretacji Biblii nie jest kompletna, ...
SIEDEM POWODÓW, DLA KTÓRYCH WARTO CZYTAĆ BIBLIĘ
POWÓD PIERWSZY! Nie ulega wątpliwości, że Biblia jest najbardziej poczytną książką świata. Faktycznie jest ona zbiorem ksiąg, które powstawały na przestrzeni ponad tysiąca lat. Księga ta rodziła się w kulturze zupełnie innej od kultury zachodniej i w mentalności odmiennej niż ta, która została ukształtowana przez wzorce filozoficznej myśli Grecji i prawniczej myśli Rzymu. Dlaczego warto czytać Biblię? Powód pierwszy: bo zapewnia nas ona o bezgranicznej miłości Boga do każdego z nas. Listen to SIEDEM POWODÓW, DLA KTÓRYCH WARTO CZYTAĆ BIBLIĘ ...
JAK USŁYSZEĆ BOGA
Prorok Amos był zwykłym pasterzem owiec. Na osiem wieków przed Chrystusem, Bóg skierował do niego takie oto słowa: Oto nadejdą dni – wyrocznia Pana Boga – gdy ześlę głód na ziemię, nie głód chleba ani pragnienie wody, lecz głód słuchania słów Pańskich. Wtedy błąkać się będą od morza do morza, z północy na wschód będą krążyli, by znaleźć słowo Pańskie (Am 8,11 – 12). Czy przepowiednia proroka Amosa spełnia się dzisiaj? Czy dziś jesteśmy głodni słowa Bożego? Czy pragniemy Go słuchać? Bóg wciąż mówi ...
ZASADY LEKTURY BIBLII
ZASADA PIERWSZA W obecnych czasach dokonuje się wielu przekładów Pisma Świętego z języków oryginalnych (hebrajski, aramejski, grecki) na języki współczesne. Nie wszystkie przekłady są teologicznie poprawne. Często więc tłumaczenie tekstu z języka oryginalnego jest już jego interpretacją. Korzystanie z tekstu krytycznie pewnego, aprobowanego przez Komisję Episkopatu czy grono teologów katolickich, zaopatrzonego w komentarze, pozwala czytelnikowi nie zagubić się w gąszczu interpretacji. Obecnie w Polsce posługujemy się kilkoma tłumaczeniami, które zyskały aprobatę władz kościelnych. Są wśród nich Biblia Tysiąclecia, Biblia Jerozolimska, ...
MOC SŁOWA BOŻEGO
Prorok Jeremiasz modlił się: „Ilekroć otrzymywałem Twoje słowa, pochłaniałem je, a Twoje słowo stawało się dla mnie radością i rozkoszą mego serca” (Jr 15,16). Kiedy zaś zmęczony prześladowaniami i narażaniem swego życia chciał zaprzestać głoszenia Bożego słowa, okazało się to niemożliwe: „I powiedziałem sobie: Nie będę Go już wspominał, ani mówił w Jego imię! Ale wtedy zaczął trawić moje serce jakby ogień nurtujący w moim ciele. Czyniłem wysiłki, aby go stłumić, lecz nie potrafiłem” (Jr 20,9). Słusznie więc Bóg mówi ...